- Λουζινιάν
- (Lusignan). Επώνυμο οικογένειας Γάλλων ευγενών, που στην πλειοψηφία τους διετέλεσαν κόμητες της Μαρς και της Ανγκουλέμ, ενώ ένας κλάδος της αποτέλεσε βασιλική δυναστεία της Κύπρου (1192-1474), κατά τη διάρκεια της φραγκοκρατίας του νησιού· ορισμένοι από αυτούς διετέλεσαν και βασιλείς της Ιερουσαλήμ και της Κιλικίας. Η ηγεμονία των Λ. στην Κύπρο ξεκίνησε με τη βασιλεία του ιδρυτή της δυναστείας Γουίδονα (1192-94), γιου του κόμη της Μαρς, Ούγου Η’, ο οποίος προέβη στη διαίρεση του νησιού σε 350 τιμάρια, μετατρέποντας τους κατοίκους σε δουλοπάροικους και ενισχύοντας την τάξη των ευγενών. Η πολιτειακή οργάνωση διαμορφώθηκε με βάση τα φεουδαλικά πρότυπα, ενώ το σύστημα δικαίου που εφάρμοσαν οι Λ. ήταν εκείνο των Ασσιζών, δηλαδή των νόμων που είχαν θεσπιστεί για την Ιερουσαλήμ, αλλά σταδιακά προσαρμόστηκαν στις ιδιαιτερότητες της κυπριακής κοινωνίας. Ο Ερρίκος Α’ (1218-53) και ο Ούγος Β’ (1253-67) που ακολούθησαν, συνέβαλαν στον περιορισμό των αρμοδιοτήτων του ορθόδοξου κλήρου, εξέλιξη που επέφερε την ισχυροποίηση των Λατίνων. Η βασιλεία του Ούγου Γ’ (1267-84) συνδυάστηκε με την πνευματική άνθηση που παρατηρήθηκε στο νησί, ενώ εκείνη του διαδόχου του, Ερρίκου Β’ (1285-1324), σηματοδότησε την εμπορική ανάπτυξη, αφού έμποροι από τη Βενετία, την Πίζα και άλλες ιταλικές πόλεις, μετά την κατάλυση των σταυροφορικών κτήσεων στην Παλαιστίνη και στη Συρία, εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο, καθιστώντας την σημαντικό εμπορικό σταθμό. Η μεγαλύτερη ανάπτυξη που συντελέστηκε στο νησί ταυτίζεται με τη βασιλεία του Πέτρου Α’ (1358-69) ο οποίος διαδέχτηκε τον Ούγο Δ’ (1324-58). Ο Πέτρος Α’ εγκαινίασε μια αξιόλογη προσπάθεια συνένωσης του χριστιανικού κόσμου, εναντίον του αυξανόμενου επεκτατισμού των Τούρκων και των Μαμελούκων. Στα πλαίσια αυτής της επιδίωξης επισκέφθηκε μεγάλες πόλεις, συνάντησε τον πάπα Ινοκέντιο ΣΤ’, ενώ κατέλαβε την Αλεξάνδρεια (πρωτεύουσα του κράτους των Μαμελούκων) και την Τρίπολη του Λιβάνου. Στο διάστημα της βασιλείας του Πέτρου Β’ (1369-82) και του Ιάκωβου Α’ (1382-98) η Κύπρος περιήλθε βαθμιαία στον έλεγχο των Γενοβέζων, γεγονός που σήμανε την παρακμή του φραγκικού κράτους. Επί Ιανού (1398-1432) το νησί κυριεύτηκε από τον σουλτάνο της Αιγύπτου Μπάρσμπαν, οπότε υπεγράφη ταπεινωτική συνθήκη με τον σουλτάνο και του καταβλήθηκε μεγάλη αποζημίωση. Ο γιος του Ιανού, Ιωάννης Β’ (1432-58) παντρεύτηκε την Ελένη, κόρη του Θεόδωρου Β’ Παλαιολόγου, δεσπότη της Πελοποννήσου και έτσι το κράτος της Κύπρου περιήλθε σε φάση εξελληνισμού, ενώ σταθεροποιήθηκαν και τα ερείσματα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Τον Ιωάννη Β’ διαδέχτηκε η κόρη του Καρλότα (1458-64) και η οικογένεια των Λ. ολοκλήρωσε την παρουσία της στο νησί της Κύπρου με τον Ιάκωβο Β’ (1464-73), ο οποίος ανόρθωσε την οικονομία και προήγαγε τις τέχνες και τα γράμματα. Ο γάμος του με την Αικατερίνη Κορνάρο προανήγγειλε την έναρξη της ενετοκρατίας στο νησί.
Dictionary of Greek. 2013.